سلام بر بهار!‏

سلام بر زیبایی!

چند روز پیش که با خانم گرداننده‌ی برنامه‌ی موسیقی کلاسیک درخواستی رادیوی سراسری سوئد تلفنی حرف می‌زدم، گفت: "من یک کمی حسودیم میشه که سال نوی شما همزمان با آغاز بهاره!" گفت‌وگوی تلفنی با پخش مستقیم از رادیو و با وقت تنگی که داشتم، دست و پا و زبانم را بسته‌بود و اغلب حاضرجواب نیز نیستم. فقط خندیدیم. می‌بایست می‌گفتم: "خب، آغوش ما باز است که به ما بپیوندید!"

***
همین دو هفته پیش با دخترم جیران به "ای‌که‌آ" IKEA رفته‌بودیم. دو قاب بزرگ تابلو برداشتم. دخترم چپ‌چپ نگاهم کرد و پرسید:
- می‌خواهی ببری عکس‌های اون زنه رو قاب کنی؟

نزدیک بود شاخ درآورم! هیچ نمی‌دانم از کجا پی برد که این‌ها را برای پوسترهای مونیکا بللوچی می‌خواهم که همین‌طور با نوار چسب به دیوار چسبانده‌امشان. با لبخندی کجکی گفتم:
- "خب، آره. چه اشکالی داره؟" گفت:
- "یعنی می‌خواهی به هر کدوم از این‌ها 250 کرون بدی و بعد عکس‌های اون زنه رو توشون بذاری؟"

از لحن محکم جیران کمی به تردید افتادم. نکند آن پوسترها در واقع چیزهای بی‌ارزشی هستند که می‌خواهم قابشان کنم؟ ولی، آخر، مونیکاست! و فقط پوسترها هم نیست. زوجی از دوستان جوانم که عکس‌های مونیکا را بر در و دیوار خانه‌ام دیده‌اند، در سفر اخیرشان به تایلند یکی از عکس‌های او را به یک نقاش خیابانی دادند و تابلوی زیبایی که از روی عکس نقاشی شده برایم آوردند که آن را دیگر نمی‌توان با نوار چسب به دیوار چسباند و باید قابش کرد. دخترم ادامه داد:

- من هیچ آدم بزرگی رو ندیده‌ام که عکس ستاره‌های معروف رو به دیوارش بزنه!
خندان گفتم: - خب، من دلم نمی‌خواد آدم بزرگ بشم!
- یعنی می‌خواهی پسربچه‌ی تین ایجر بمونی؟
- چه اشکالی داره؟ مگه تین ایجر موندن بده؟ تازه، هر موقع دلم خواست می‌تونم عکس‌های توی قاب‌ها رو عوض کنم.

سری عاقل اندر سفیه تکان داد و رفت دنبال چیزهایی که خودش لازم داشت.

***
یکی از آشنایان ِ خواننده‌ی این نوشته‌ها همین چندی پیش حاشیه‌ای بر "زن یعنی این؟" به سوئدی نوشت: "به نظر من با عکس‌های مونیکا بللوچی که به در و دیوار خانه‌ی شیوا هست، خانم‌هایی که وارد خانه می‌شوند مشکل بتوانند توجه او را جلب کنند."

او راست می‌گوید، اما نمی‌داند که مونیکا گریزگاه، پناهگاه و نهانگاه من است!

***
امید و آرزوهای سیاسی را بسیاری از دیگران گفته‌اند و می‌گویند. من همه را در واژه‌ی "سبز" می‌چکانمشان:
سالی سبز و خوش برای همه‌مان، این‌جا، و آن‌جا، آرزو می‌کنم.

سلام بر زیبایی!
سلام بر بهار!

Read More...دنباله (کلیک کنید)‏

Summary only...

Nowruz i P2‎

Lyssna till dagens Önska i P2 med önskningar i samband med Nowruz här (tom den 20 april).

برنامه‌ی ویژه‌ی موسیقی کلاسیک درخواستی رادیوی سوئد را که امروز به مناسبت نوروز پخش شد، تا بیستم آوریل این‌جا بشنوید.

Read More...دنباله (کلیک کنید)‏

Summary only...

Jag var i P2 ‎امروز توی رادیو بودم!‏

I dag den 17 mars var jag med i programmet Önska i P2 och på persiska uppmanade alla persisktalande att ta och önska klassisk musik med Nowruz-stämmning som ska spelas på lördag den 20 mars kl. 8 på morgonen i programmet Önska i P2. Lyssna till dagens program här. Spola fram till 10:29 om ni vill höra mig.

امروز هفدهم مارس به عنوان سفیر برنامه‌ی موسیقی کلاسیک درخواستی رادیوی سوئد دعوت شدم تا از این برنامه پیامی به فارسی بفرستم و شنوندگان را فراخوانم تا موسیقی دلخواه خود را به مناسبت نوروز درخواست کنند. برنامه‌ی ویژه‌ی نوروز ساعت 8 صبح روز شنبه 20 مارس (29 اسفند) از این رادیو پخش می‌شود. برنامه‌ی امروز را در این نشانی بشنوید. گفت‌وگوی من با گرداننده‌ی برنامه در دقیقه‌ی 10:29 و پیام فارسی من در دقیقه‌ی 13:22 آغاز می‌شود.

Read More...دنباله (کلیک کنید)‏

Summary only...

شوپن 200‏

دوشنبه‌ی گذشته یکم مارس 2010 دویستمین زادروز فریدریک شوپن Frédéric François Chopin آهنگساز بزرگ لهستانی – فرانسوی بود. به همین مناسبت رسانه‌های فرهنگی و سالن‌های کنسرت جهان در سراسر امسال برنامه‌های ویژه‌ای درباره‌ی شوپن و با آثار او دارند.

نخستین سروده‌ی شوپن که در سال‌های نوجوانی از رادیو شنیدم و از آن خوشم آمد، مارش سوگواری او بود! گذشته از این مارش سوگواری، "شبانه" (نوکتورن)های شوپن دوستداران بسیاری دارد، از جمله شبانه‌ی اپوس 9، شماره 2، و نیز شبانه‌ی شماره 20 (بی اپوس) که شوپن برای خواهرش لودویکا سرود.

شوپن، که در سراسر زندگی از بیماری‌های سخت رنج می‌برد، در 39 سالگی در بستر مرگ سه وصیت کرد: در ترحیم او رکوئیم موتسارت را بنوازند؛ پس از مرگ قلب او را از سینه در آورند و به سرزمین مادریش لهستان ببرند؛ و همه‌ی آثار ناتمام و منتشرنشده‌ی او را نابود کنند. به دو وصیت نخست او عمل کردند و خوشبختانه به وصیت سوم عمل نکردند. قلب شوپن را در جامی از کنیاک جا دادند و خواهرش لودویکا آن را با خود به لهستان برد و این قلب از همان هنگام در کلیسایی در ورشو نگهداری می‌شود. در طول جنگ جهانی دوم میهن‌پرستان لهستانی این قلب را از کلیسا برداشتند و از گزند جنگ پاسش داشتند و پس از جنگ و پس از بازسازی کلیسا، قلب را به جای خود بازگرداندند.

شوپن چندی همراه با خانم ژرژ ساند George Sand نویسنده‌ی نامدار فرانسوی در جزیره‌ی اسپانیایی مایورکا Mallorca به‌سر برد. بستگان با نفوذ ژرژ ساند امکاناتی فراهم کرده‌بودند که شوپن 29 ساله که پزشکان می‌گفتند بیماری سل دارد (و اکنون گفته می‌شود بیماری به‌کلی دیگری بوده) در آب‌وهوای شهر پالما استراحت کند. اما صاحب خانه با پی‌بردن به بیماری شوپن از خانه بیرونش انداخت و شوپن به همراه ژرژ ساند سه اتاق در دیر والده‌موسا Valldemossa اجاره کرد. این‌جا دیری از سده‌های میانه بود که راهبان آن دشوارترین زندگی را در میان دیرهای اروپا داشتند. به خواست شوپن سقف اتاق‌ها یا "سلول"‌های راهبان را که به او رسیده‌بود به شکل درون درپوش تابوت بازساختند تا او در رختخواب احساس کند که در تابوت دراز کشیده، تا به آن عادت کند. در آن سه اتاق پیانو و همه‌ی وسایل را به شکل موزه‌ای حفظ کرده‌اند و این یکی از جاذبه‌های گردشگری جزیره‌ی مایورکاست. من در تابستان 1999 (1378) آن‌جا بودم. به گفته‌ی راهنما این‌جا کامل‌ترین موزه‌ی شوپن در سراسر جهان است. راست و دروغش پای خانم راهنمای گرد و قلمبه‌ی نروژی! آن‌جا کپی یک قالب‌گیری از دست چپ شوپن را هم به نمایش گذاشته‌اند. خلاف افسانه‌هایی درباره‌ی بزرگ بودن دست شوپن که گویا دو اکتاو پیانو را می‌پوشاند (!)، دست ظریف و زنانه‌ای داشته. این سه سلول با بالکن و یک حیاط کوچک، چشم‌انداز زیبایی از کوه‌ها و دره‌های پیرامون دارد که گویا بسیار الهام‌بخش بوده و دوران زندگی شوپن در این‌جا از بارورترین سال‌های زندگی او بوده‌است. هر ساله گویا فستیوال شوپن در راهروهای این‌جا برگزار می‌شود و استقبال از آن چنان است که پیانیست‌های جهان از سال‌ها پیش باید در آن نام‌نویسی کنند.

روستائیان بیرون دیر والده‌موسا ژرژ ساند را به دلیل "آزاده" بودن و زندگی "نامشروع" با شوپن بسیار آزار می‌دادند، اجناس را یا به او نمی‌فروختند و یا گران می‌فروختند، پشت سرش سنگ و تخم‌مرغ گندیده پرتاب می‌کردند. این‌ها، به اضافه‌ی بدتر شدن حال شوپن گویا ژرژ ساند را از پا انداخت و او سرانجام شوپن را برای همیشه ترک کرد تا بار دیگر ده سال بعد در پاریس در بستر مرگ به دیدارش برود.

یکی از آثار شوپن که دوستداران بسیاری در اتاق موسیقی دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف) داشت، "اتود انقلابی" او (اپوس 10 شماره 12) بود. دوستم محمد که چندان علاقه‌ای به موسیقی کلاسیک نداشت، با در آوردن ادای این اثر سربه‌سرم می‌گذاشت: ددم ددم... ددم ددم...! او چندی بعد سخت شیفته‌ی کنسرتو ویولون سیبلیوس شد.

والس شماره 7 (اپوس 64 شماره 2) نیز از آثار زیبای شوپن است. من اما کنسرتو پیانوی شماره‌ی 2 او را بیش از همه دوست دارم. این بخش دوم کنسرتوست که اگر تا میانه‌های آن حوصله کنید، به جاهای خوب می‌رسید!



اجرای بالا را من پسندیدم، اما صدای آن چند جا قطع می‌شود. این اجرا هم خوب است، اما تصویر متحرک ندارد.‏

راستی، در سخن از شوپن، پیش‌ترها بارها کوشیده‌بودم شعر همشهری بزرگم دکتر براهنی را که در آن از "شوپنیدن" می‌گوید بخوانم و بفهمم، و موفق نمی‌شدم، تا آن‌که آن را با اجرای خود ایشان شنیدم و تازه دستگیرم شد که جریان چیست. این‌جا ببینید.

این نوشته‌ی فارسی را هم درباره‌ی دویست‌سالگی شوپن بخوانید.‏

Read More...دنباله (کلیک کنید)‏

Summary only...