یکیدو بار دستگاههایی را که میساختم برای آزمایش به برق وصل کردم، و البته دیود و سیمپیچ آنها سوخت! اکنون میخوانم که سالها پیش دو پژوهشگر، جدا از هم، درست همین کار را کردند، یعنی جریان برق را به کریستال دیود وصل کردند و موفق به کشف پدیدهی "دیود نوری" شدند! دیود نوری اکنون بهعنوان منبع روشنائی مدرن برای آینده و جانشین لامپهای التهابی و مهتابی شمرده میشود.
100 سال پیش (1907) هنری جوزف راوند Henry Joseph Round که برای مارکونی (مخترع رادیو) کار میکرد، جریان برق را به کریستال کاربید سیلیسیوم که برای یکسوسازی جریان حاصل از امواج رادیوئی بهکار میرفت وصل کرد و دید که این کریستال نورانی میشود. او این مشاهده را در نامهای کوتاه برای یک نشریهی علمی نوشت. اما توجه کسی به این موضوع جلب نشد و بهزودی همه آن را فراموش کردند.
16 سال بعد (1923) آلهگ لوسهف Oleg Losev پژوهشگر خودساختهی روسی در آزمایشگاهش در لنینگراد همین آزمایش را تکرار کرد و همین پدیده را مشاهده کرد. او گمان کرد که این "اثر فوتوالکتریک" معکوس است. هشت سال پیش از آن آلبرت اینشتین جایزهی نوبل را برای کشف "اثر فوتوالکتریک" از آن خود کردهبود. گفته میشود که لوسهف نامهای برای اینشتین نوشت و برای تکمیل فرضیهی خود از او کمک خواست، اما هرگز پاسخی نگرفت.
در سال 1929 لوسهف نتایج آزمایشهای خود بر روی دیود نوری را منتشر کرد و ثبت اختراع "رلهی نوری" را تقاضا کرد. بنا بر توضیح او، این اختراع چیزی بود که در آینده کاربرد گستردهای در تلگراف نوری، ارتباط تلفنی، انتقال تصویر و بسیاری تکنیکهای دیگر میتوانست داشتهباشد. اختراع او امروز در عمل در شبکهی فیبرهای نوری بهکار میرود.
تا سال 1942 او توانستهبود 43 مقالهی پژوهشی به روسی، انگلیسی و آلمانی در نشریات معتبر علمی منتشر کند، و در این سال چیز تازهای اختراع کرد: "وسیلهای ساخته از نیمههادیها که میتواند جای لامپ سهقطبی را بگیرد". آیا این همان ترانزیستور بود؟ نمیدانیم، زیرا پیش از آنکه بتواند گزارش واپسین اختراعش را برای نشریات علمی بفرستد، و بهجای آنکه روزی بهحق جایزهی نوبل را دریافت کند، در سال 1942 در لنینگراد که به محاصرهی ارتش آلمان نازی درآمدهبود، در 39سالگی از گرسنگی مرد.
پساز جنگ، در دسامبر 1947 اختراع ترانزیستور به نام سه دانشمند امریکائی بهثبت رسید و آنان در سال 1956 جایزهی نوبل را برای همین اختراع برنده شدند. در 1951 سه دانشمند امریکائی دیگر نخستین توضیح مدرن پدیدهی دیود نوری را منتشر کردند.
اقتباس از هفتهنامهی سوئدی "نی تکنیک" (همچنین منبع عکس مدار رادیوی کریستالی).